ỨNG DỤNG CHẾ PHẨM SINH HỌC TRONG NUÔI TRỒNG THỦY SẢN

Chế phẩm sinh học đã và đang ngày càng được ứng dụng nhiều trong mọi lĩnh vực. Vậy ứng dụng chế phẩm sinh học trong nuôi trồng thủy sản có những loại nào và có công dụng gì?

• Chế phẩm sinh học trong chăn nuôi
• Ứng dụng của chế phẩm sinh học trong trồng trọt

Chế phẩm sinh học được dùng để bổ sung thức ăn sinh vật sống cho vật nuôi. Giúp cải thiện sức khỏe vật nuôi, cải thiện môi trường, giảm mầm bệnh. Làm giảm lượng hóa chất và kháng sinh, an toàn vệ sinh thực phẩm. Dùng chế phẩm sinh học là công đoạn phổ biến trong nuôi trồng thủy sản hiện nay. Tuy nhiên, cần nắm được tác dụng, tiêu chuẩn, hiệu quả của các loài vi sinh vật. Để có hướng sử dụng tốt mang lại hiệu quả cao nhất.

Những ứng dụng chế phẩm sinh học trong nuôi trồng thủy sản bao gồm:

• Chế phẩm giúp cải thiện sức khỏe sinh vật
• Chế phẩm giúp cải tạo môi trường
• Chế phẩm gây ức chế tác nhân gây bệnh

Cơ chế cải thiện sức khỏe

• Các vi khuẩn cung cấp các dưỡng chất cho vật chủ gồm vi khuẩn bacteroides và clostridium sp. Các vi khuẩn cung cấp axit béo và vitamin cho vật chủ như Agrobacterium sp., Pseudomonas sp.,…
• Một số vi khuẩn tham gia vào quá trình tiêu hóa của loài hai mảnh vỏ Bivalvia. Bằng cách tiết ra các enzyme ngoại bào như lipase, protease. Hệ vi sinh vật có khả năng cung cấp enzyme cho quá trình tiêu hóa của tôm Penaeus chiensis.
• Kích thích hệ thống miễn dịch không đặc hiệu của vật chủ. Khi cho cá hồi ăn vi khuẩn clostridium batyricum làm tăng hoạt động thực bào của bạch cầu. Giúp chống nhiễm bởi vi khuẩn Vibrio. Vi khuẩn bacillus sp. có thể tăng hoạt động hệ miễn dịch tế bào và dịch thể của tôm sú.
• Một số dòng có khả năng chống nhiễm virut như virut IHNV, OMV,…

Cơ chế cải thiện chất lượng môi trường

Vi khuẩn bacillus sp. có khả năng làm giảm chất hữu cơ trong nước. Các vi khuẩn Nitrosomonas, Nitrobacter (nitrate hóa), Planctomycete, Candidatus (anammox) có khả năng làm giảm NH₃ và NO₂-. Vi khuẩn Pseudomonas, Acidothiobacillus, Thioalkalivibrio, Rhodobacter, Beggiatoa và Chromatium có thể làm giảm H₂S.

Cơ chế ức chế tác nhân gây bệnh

Vi khuẩn Bacillus subtilis có thể  tiết ra nhiều chất ức chế vi sinh vật khác như: difficidin, oxydifficidin, … Vi khuẩn Lactobacillus reuteri có khả năng tiết ra chất kháng khuẩn reuterin. Một số loài khác: Thalassobacter utilis, Pseudomonas I2 có khả năng tiết ra chất ức chế vi khuẩn Vibrio. Vi khuẩn Probiotics  cạnh tranh chất dinh dưỡng và không gian sống làm giảm vi khuẩn gây bệnh.

Tiêu chuẩn của chế phẩm sinh học

• Là loại sản phẩm sống, duy trì ổn định và tồn tại lâu dài. Được dùng trong điều kiện lưu trữ và điều kiện ngoài trời.
• Không mang các mầm bệnh và độc tố.
• Tạo ra các tác dụng có ích cho vật chủ.
• Có khả năng tồn tại và phát triển trong môi trường và trong ruột của vật chủ.

Hiệu quả của các ứng dụng chế phẩm sinh học

• Được khẳng định ở quy mô phòng thí nghiệm và sản suất hệ thống tuần hoàn trong nhà.
• Ở quy mô hiện trường, hiệu quả chưa rõ ràng do nhiều yếu tố ngoại cảnh.
• Chế phẩm sinh học chỉ góp phần chứ không quyết định sự thành công trong sản xuất.

Những lưu ý khi sử dụng ứng dụng chế phẩm sinh học

• Dùng loại chế phẩm có chất lượng tốt, thương hiệu uy tín.
• Dùng định kỳ trong suốt quá trình vụ nuôi.
• Không dùng chung với các thuốc kháng sinh
• Không sử dụng các chất khử trùng khi dùng chế phẩm sinh học.